Ο Ναπολέων Βοναπάρτης, ένας από τους πιο φοβερούς κατακτητές της ιστορίας, είχε μια περίπλοκη σχέση με την κάνναβη και την κάνναβη κατά τους Ναπολεόντειους Πολέμους. Αυτή η περίπλοκη σύνδεση είναι ένα μείγμα στρατιωτικής στρατηγικής, πολιτιστικών συναντήσεων και ακούσιων συνεπειών που διαμόρφωσαν την πορεία της ευρωπαϊκής και της μεσανατολικής κουλτούρας κάνναβης.
Οι ακούσιες συνέπειες της απαγόρευσης της κάνναβης του Ναπολέοντα
Το 1798, ο Ναπολέων ξεκίνησε την αιγυπτιακή εκστρατεία του με στόχο να κόψει τις βρετανικές εμπορικές οδούς και να επιβεβαιώσει τη γαλλική κυριαρχία στην περιοχή. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, οι Γάλλοι στρατιώτες συνάντησαν το χασίς, μια διαδεδομένη ουσία στην αιγυπτιακή κοινωνία. Στερημένοι από τα συνηθισμένα γαλλικά κρασιά και τα λικέρ τους, οι στρατιώτες υιοθέτησαν τα τοπικά έθιμα, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης του χασίς, που ήταν πανταχού παρόν στις καφετέριες, τις αγορές και τα σαλόνια.
Παρά τη διαδεδομένη χρήση του χασίς, η επίσημη απαγόρευση εκδόθηκε μόνο μετά την επιστροφή του Ναπολέοντα στη Γαλλία. Ο στρατηγός Ζακ-Φρανσουά Μενό, που έμεινε επικεφαλής της Αιγύπτου, εξέδωσε την απαγόρευση το 1800, επικαλούμενος ανησυχίες για τη δημόσια υγεία και την ανάγκη να ευθυγραμμιστεί με την ελίτ των Σουνιτών, στην οποία είχε παντρευτεί. Αυτή η απαγόρευση θεωρείται ένας από τους πρώτους σύγχρονους νόμους απαγόρευσης ναρκωτικών. Ωστόσο, αποδείχθηκε σε μεγάλο βαθμό αναποτελεσματική, καθώς το χασίς συνέχισε να παράγεται, να εμπορεύεται και να καταναλώνεται στην Αίγυπτο και οι Γάλλοι στρατιώτες το εισήγαγαν στη Δυτική Ευρώπη μετά την επιστροφή τους.
Η επιμονή του χασίς στην Αίγυπτο
Η απαγόρευση της κάνναβης ήταν μέρος μιας ευρύτερης εκστρατείας για την επιβολή πειθαρχίας στα γαλλικά στρατεύματα και τη διατήρηση της τάξης στην Αίγυπτο. Παρά αυτές τις προσπάθειες, η χρήση του χασίς επέμεινε. Ιστορικά αρχεία υποδηλώνουν ότι η καλλιέργεια, το εμπόριο και η χρήση του χασίς στην Αίγυπτο χρονολογούνται από το 3000 π.Χ. και οι προσπάθειες της γαλλικής διοίκησης να το περιορίσει ήταν σε μεγάλο βαθμό ανεπιτυχείς.
Το κίνημα του Ρομαντισμού και η κάνναβη στο Παρίσι
Επιστρέφοντας στο Παρίσι, το κίνημα του Ρομαντισμού, που χαρακτηριζόταν από την απόρριψη του ορθολογισμού του Διαφωτισμού υπέρ του συναισθήματος και της πνευματικότητας, αγκάλιασε την κάνναβη. Συγγραφείς και καλλιτέχνες, αψηφώντας τη στάση της κυβέρνησης, σχημάτισαν το Club des Hachichins ή το “Club των Χασισοφάγων”. Αυτή η ομάδα περιλάμβανε μεγάλες προσωπικότητες όπως ο Θεόφιλος Γκωτιέ, ο Σαρλ Μποντλέρ και ο Ονορέ ντε Μπαλζάκ, οι οποίοι εξερευνούσαν το χασίς ως μέσο διεύρυνσης των δημιουργικών και πνευματικών τους οριζόντων.
Κάιρο: Κόμβος του Εμπορίου Κάνναβης
Παρά τις προσπάθειες της γαλλικής κυβέρνησης να καταστείλει το χασίς, το Κάιρο αναδείχθηκε σε σημαντική αγορά για την ουσία, μόνο ανταγωνιζόμενο από την Κωνσταντινούπολη. Η βιομηχανία κάνναβης στο Κάιρο ευδοκίμησε μέχρι τα τέλη του 19ου αιώνα, παρά τις αυξανόμενες απαγορεύσεις και τις καταστολές. Τελικά, οι βασικοί παίκτες της βιομηχανίας μετανάστευσαν στο Μαρόκο, όπου συνέχισαν να επηρεάζουν το παγκόσμιο εμπόριο κάνναβης.
Η στρατηγική σημασία της κάνναβης στον πόλεμο
Πέρα από τη ψυχαγωγική χρήση της κάνναβης, η κάνναβη έπαιξε κρίσιμο ρόλο στους Ναπολεόντειους Πολέμους. Αυτό το ευέλικτο φυτό ήταν απαραίτητο για την παραγωγή πολεμικών υλικών όπως σακούλες, σχοινιά, πανιά και κορδόνια. Ο Ναπολέων, αναγνωρίζοντας τη σημασία του, προσπάθησε να ελέγξει την παραγωγή κάνναβης μέσω διπλωματικών μέσων. Στη Συνθήκη Ειρήνης του Τιλσίτ (1807), ζήτησε από τον Τσάρο Αλέξανδρο Α΄ της Ρωσίας να σταματήσει το εμπόριο με τη Βρετανία. Η λογική ήταν απλή: λιγότερη κάνναβη για τη Βρετανία θα σήμαινε μια πιο αδύναμη βρετανική ναυτική δύναμη, κλίνοντας την πλάστιγγα υπέρ της Γαλλίας.
Συμπέρασμα
Οι προσπάθειες του Ναπολέοντα να ρυθμίσει την κάνναβη και να ελέγξει την παραγωγή κάνναβης αποκαλύπτουν μια εκλεπτυσμένη προσέγγιση σε αυτές τις ουσίες, που διαμορφώθηκε τόσο από πρακτικούς στρατιωτικούς προβληματισμούς όσο και από ευρύτερες πολιτιστικές στάσεις. Η απαγόρευση της κάνναβης, που είχε σκοπό να διατηρήσει την πειθαρχία μεταξύ των στρατευμάτων, είχε ακούσιες συνέπειες, επηρεάζοντας τόσο την ευρωπαϊκή όσο και την αφρικανική κουλτούρα της κάνναβης. Ταυτόχρονα, η στρατηγική σημασία της κάνναβης στον πόλεμο υπογραμμίζει τη σημασία της στην ιστορική αφήγηση των Ναπολεόντειων Πολέμων. Αυτές οι πτυχές της βασιλείας του Ναπολέοντα, που συχνά επισκιάζονται από τα στρατιωτικά και πολιτικά του κατορθώματα, προσφέρουν μια συναρπαστική ματιά στις πολυπλοκότητες της γεωπολιτικής και της κουλτούρας των αρχών του 19ου αιώνα.